Disclaimer: Aan de informatie verstrekt op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.
Doel van deze site
Deze site geeft informatie over het DEMONSTARTIEPROJECT:
Integraal Duurzaam en Marktgericht Melkvee-Akkerbouwbedrijf .
Dit project wordt gefinancierd door de Europese Unie, zie voor de beschrijving:
Projectplan Integraal Duurzaam en Marktgericht Melkvee-Akkerbouwbedrijf 2025 2026
“Ons gemengd melkvee-akkerbouwbedrijf richt zich als demonstratiebedrijf op een integrale aanpak van innovaties in bodem, bij voeropslag, in de voeding van de koe en in de mest. Juist die integrale afstemming zorgt voor een duurzame en consumentgerichte bedrijfsvoering in de melkveehouderij en de aardappelteelt. Met weinig emissies, sluiten van kringlopen, minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, betere diergezondheid en meer biodiversiteit”.
Bekijk deze video om te zien hoe de integrale aanpak in zijn werk gaat :
VIDEO Innovatief hooi produceren uit vers gras voor kaas van topkwaliteit bij Mts Blitterswijk Odijk feb 2025
Lees meer over het bedrijf en de UUThooikazen op :https://uuthooi.nl/
U wordt van harte uitgenodigd voor een bedrijfsbezoek
Voor info en aanvragen voor bedrijfsbezoek aan het demobedrijf: dehoop@kcgg.nl
Zo werkt het bedrijf
De bedrijfsgegevens
Het bedrijf is een gemengd melkvee-akkerbouwbedrijf met rond de 100 melkkoeien, 100 ha, waarvan 25 ha consumptieaardappelen, 15 ha graszaad, 15 ha maïs, 45 ha gras.Het bedrijf is een maatschap waarin vier personen werkzaam zijn. Daarnaast zijn er geregeld stagiaires van Agrarische Hogescholen op het bedrijf om nieuwe kennis op te doen en mee te werken.De transitie naar duurzame landbouw op dit gemengd bedrijf is gericht op een integrale aanpak, waarbij door een goede afstemming van de verschillende activiteiten op elkaar al veel is bereikt op het gebied van de duurzaamheid. De productontwikkeling is marktgericht met kwaliteitsproducten die bijdragen aan een gezonde voeding.
De voerstrategie
De restaardappelen worden via een speciaal ontwikkelde voercomputer aan de koeien individueel gevoerd om de kringloop te sluiten. Evenals het graszaadhooi en de snedes gras na de graszaadoogst. De koeien worden zo veel mogelijk gevoerd met veel eiwit van eigen land d.m.v. het voeren van zeer veel vers gras en gedurende lange periode van het jaar door beweiden en zomerstalvoedering, ruim 8 maanden in het jaar, en door het bijvoeren in de zomer/herfst van eigen hooi en ’s-winters van veel hooi (en geen kuilgras). Het bedrijf is dus een modern gemengd bedrijf.
De afzetstrategie
Voor beide takken hanteert het bedrijf een consumentgerichte aanpak met eigen afzetstrategie van producten.
Alle aardappelen thuis worden gesorteerd en uit huis en via winkels in de regio verkocht onder de naam Rijnveldpieper als streekproduct evenals de recent gelanceerde voorbewerkte aardappelproducten.
Voor de melk is ook een eigen afzetstrategie ontwikkeld, samen met kaasgroothandel De Groot-Verburg. Met een eigen kaasmerk Uut Hooi. Er zijn al veel melkveehouders, maar ook geitenhouders, op het bedrijf geweest om meer kennis te krijgen van zo’n andere en duurzame extensieve bedrijfsopzet met min of meer concrete plannen om over te stappen. De belangstelling neemt nog steeds toe.
Over vers gras voeren
Blitterswijk : “We zijn al langer bezig met het optimaliseren van veel gras voeren. Dit doen we door middel van beweiden en vers gras bijvoeren in de stal. Daarbij is veel ervaring opgedaan om, met hulp van onafhankelijk veevoeradviseur Henri Van Ittersum van Euro Koe IDEE, internationale contacten wat betreft hooivoeren en een ureummeter op het eigen bedrijf, dit vele gras in het lange groeiseizoen goed te benutten. Om de grote schommelingen in de kwaliteit van het verse gras in het groeiseizoen op te vangen zochten we naar een extra eigen voedermiddel. En waarbij we makkelijk konden kiezen tussen de ene keer een aanvulling met relatief veel energie en weinig eiwit en de andere keer juist andersom, afhankelijk van de kwaliteit van het gevoerde verse gras op dat moment. Dat bleek hooi te zijn uit het andere groeiseizoen. De weersvoorspellingen zijn tegenwoordig zo goed zodat het juiste tijdstip om goed hooi te maken kan worden gekozen. Ook konden we innovatieve hooischuur bouwen m.b.v. een POP3-project, die op zonnewarmte het hooi verder kon drogen. Hooi bleek een zeer geschikt eigen voedermiddel te zijn, aanzienlijk beter dan kuilgras. Dat ook nog andere positieve effecten heeft voor dierenwelzijn en diergezondheid met dan ook een langere levensduur van de koeien. En met een betere kwaliteit van de melk waarmee een apart merk kaas in de markt is gezet”
Projectbegeleider Wim de Hoop vult aan : “Zeer veel vers gras en hooi voeren geeft o.a. een betere onverzadigde vetzuursamenstelling met relatief meer CLA’s en een aanzienlijk betere verhouding van Omega3-Omega6 (zie onderzoek in de VS van Benbrook et al, 2018 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29876120/). Dit is zowel voor de gezondheid van de koe als de humane gezondheid belangrijk. Er wordt ook geëxperimenteerd met meer kruiden in het grasland, mede omdat kruiden meer Omega3’s wo CLA’s , bevatten, die gunstig zijn voor de kwaliteit van de zuivel. Kruiden en eiwitgewassen als klaver, luzerne, cichorei. De kosten van overige voedermiddelen konden daardoor fors dalen. Hiermee wordt de grondgebondenheid, extensivering, rendabeler gemaakt dan intensivering. Ook kan het met veel minder emissies. Er is al een apart merk zuivel in de markt gezet om de meerwaarde van de betere kwaliteit melk te vermarkten (www.uuthooi.nl) Deze kaas kreeg op de vakbeurs Foodspecialiteiten 2021 de prijs voor Beste KAAS NOVITEIT 2021”.
Dagelijks het ureumgehalte van de melk bepalen
Blitterswijk : “We kunnen al melken met een gemiddeld laag ureumgehalte in de melk door de combinatie van veel vers gras en het juiste hooi. En door het gebruik van de ureummeter op het eigen bedrijf, zodat het rantsoen snel kan worden aangepast. Met een eigen ureummeter kunnen we zelfs twee keer per dag de kwaliteit van de melk meten. Gestreefd wordt naar een ureumgehalte van rond de 15 tot 17 jaarrond.
Daarmee daalt de stikstofexcretie aanzienlijk en nemen de emissies van ammoniak en methaan aanzienlijk af. Het bleek dat hooi, ook als het gras in een jong stadium werd gemaaid, een veel betere verhouding heeft van bestendig en onbestendig eiwit dan ingekuild gras, zeker als dat gras niet droog kon worden ingekuild. Die aanpak blijven we verder ontwikkelen en uittesten. En ook blijven we testen wat de verwachte positieve effecten zijn op de kwaliteit van het gras van beter bodembeheer met tijdig beregenen en andere mestsoorten, het verbeteren van eigen drijfmest door zuurstofverrijking en veel water bij het aanwenden, en het frequenter kleinere hoeveelheden kunstmest te bemesten naar gewasbehoefte en -onttrekking, zoals in de akkerbouw met de bijbemestings-aanpak. Het gaat om de juiste eiwitten en aminozuren in het gras. Voor een optimalere energievoorziening gaan we de voercomputer aanpassen om ook naast voeraardappelen ook andere (rest)producten uit de akkerbouw goed te kunnen gebruiken”.
Het bodembeheer en de biodiversiteit
Er is veel aandacht op het bedrijf voor de juiste bodembeheer voor betere kwaliteit van de producten en minder emissies.
Zo wordt verdichting voorkomen door gebruik van de juiste machines met lage bandendruk:
Door de juiste organische stofvoorziening, mede door Bokashi te maken en inzet van organische reststromen, voor een goed bodemleven en watervasthoudend vermogen. Blitterswijk: ” We gaan ook frequenter beregenen, zodat de graszode beter intact blijft met minder onkruiddruk en dan ook minder graslandvernieuwing en zodat gras gelijkmatiger groeit voor juiste kwaliteit eiwit in het gras. Zodat ook de akkerbouwgewassen minder droogtestress krijgen. We beregenen elektrisch voor minder emissies van broeikasgassen en betere benutting van eigen opgewekte zonne-energie
Gewasbescherming- en biodiversiteitsaanpak
Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is gering vanwege het actieve bodemleven. Ook is het gebruik laag, omdat er in deze regio weinig aardappelen worden verbouwd; dus is er lage ziektedruk uit de omgeving. Voorts wordt er continu marktgericht gezocht en getest robuustere rassen te vermarkten (robuuste rassen zijn meer resistent tegen schimmelinfecties waardoor er het veel minder gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt).Een voordeel is ook dat er een grote markt is voor de aardappel als streekproduct, omdat er weinig aardappelen in de regio worden verbouwd. Dit is goed voorbeeld van een echt macro-biodiversiteit van een regio.
Het vroeg in het jaar beweiden en zomerstalvoeren van vers gras zorgt er voor dat het land eind april/begin mei niet in één keer tegelijkertijd wordt gemaaid, wat niet goed is voor de weidevogels. Er is dus een vorm van mozaïekbeheer. Dat is goed voor de biodiversiteit, naast de vele kruiden in het grasland en de goede organische stofvoorziening.
Vier belangrijke biologische processen
Op het bedrijf wordt dus gewerkt om de belangrijke 4 biologische processen- in de bodem, bij de conservering van ruwvoer, in de koe en in de mest- goed op elkaar af te stemmen en te werken met de natuur.
Deze aanpak betekent veel meer eiwit en ook betere kwaliteit van eigen land met een veel betere benutting. Ook met meer restproducten uit de akkerbouw en zeer weinig krachtvoer van buiten het bedrijf. Zodat de stikstofexcretie aanzienlijk is gedaald en ook de ammoniak- en methaanemissie. Door verbetering van de biologische processen in de koe en in de mest, o.a. met zuurstofverrijking en door veel watertoevoeging bij het aanwenden van de mest neemt deze emissies nog verder af.
Mede door beter bodembeheer met meer organische stof, minder verdichting en frequenter elektrisch beregenen en precisiebemesten naar behoefte neemt de benutting van de nutriënten toe en de uit- en afspoeling af. Door de combinatie van beter bodembeheer met frequenter beregenen en de juiste gewaskeuze is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen laag. Door de betere voeding met lager ureumgehalte (het overtollige eiwit belast bijvoorbeeld niet de nieren) stijgt de diergezondheid en het dierenwelzijn. Door de gekozen bedrijfsopzet neemt de biodiversiteit toe.
Er is in de afgelopen jaren al zeer veel belangstelling voor deze nieuwe bedrijfsopzet, zeker omdat het maatschappelijk een hele goede aanvulling is voor de regio, omdat de producten ook hier worden afgezet door hetzelfde demobedrijf.
Terugdringen gebruik fossiele energie
Ook op energiegebied gebeurt er veel op het bedrijf, waar belangstelling voor is. Zo is de energie-neutrale hooischuur al genoemd, waar d.m.v. zonnewarmte het voorgedroogde gras wordt nagedroogd, zodat het de vers graskwaliteit behoudt. Vele boeren zijn al komen kijken.
Daarnaast wordt er elektrisch beregend en wordt gebruik gemaakt van een elektrische voorheftruck. En er wordt voor de koeling van de melk gebruikt gemaakt van een ijsbankkoeler. Door deze en andere elektrische apparaten wordt de zelf opgewekte stroom met 400 zonnecollectoren op de aardappelschuur goed benut. Deze opwekking van stroom en het vele gebruik van elektrische apparaten op het bedrijf draagt bij aan een aanzienlijke verlaging van het gebruik van dieselmotoren en dus een sterke vermindering van uitstoot van broeikasgassen. En de innovatieve hooischuur en de ijsbankkoeling zijn zo ontworpen dat in de pieken van de zonne-energieproductie de energie maximaal kan wordt benut i.p.v. het onnodig het elektriciteitsnet te belasten wat in de toekomst het antwoord zal zijn om toch meer groene energie op te wekken en te benutten.
Problemen met magnetische velden
We hebben problemen met de koeien ervaren door de eigen energieopwekking doordat er magnetische velden gingen optreden. Na veel zoeken en vele inhuur van expertise hebben we een oplossing gevonden. Deze kennis zal ook worden gedeeld aan bedrijven met problemen, waarbij een oud-medewerker van de Gezondheidsdienst voor Dieren (de GD) hierbij graag zijn medewerking wil verlenen, omdat de GD dergelijke problemen ook tegen kwam, maar er nog geen oplossing voor had.